Kira kayıplarını engellemek ve vergi gelirlerini artırmak adına hayata geçirilen yeni düzenlemeler, Türkiye'de konut kiracılığına dair her şeyi değiştirme potansiyeline sahip. Hazine, kira geliri beyanını zorunlu kılarken, Gelir İdaresi Başkanlığı elden kira ödeyen kiracılara göz açtırmıyor: Cezalar kapıda! 2025’ten itibaren kira kontratlarının e-Devlet üzerinden yapılacak olması, kiracıların ve ev sahiplerinin ilişkilerini yeniden şekillendiriyor.
Artık, kira sözleşmesi olmayan ve elden ödeme yapan kiracılar, ev sahiplerinden “Ya kiraya zam yaparım ya da evi boşaltırsın” şeklinde tehditkar yanıtlar alıyor. Yaz aylarının ardından büyükşehirlerde kira fiyatlarının düşüşe geçtiği yönündeki haberler ise bu belirsizlik içinde kayboluyor. Peki, ekim ayı itibarıyla kiralar düşüyor mu? Ev sahipleri, sözleşme yapmayı reddederek elden ödeme alma isteğini sürdürdüğünde kiracılar ne yapmalı?
YAZILI KONTRAT: HAYATİ BİR ZORUNLULUK!
Milliyet’e konuşan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, kiracıların mutlaka yazılı bir kira kontratı talep etmeleri gerektiğini vurguluyor. “Kira kontratı yapılmadan kiraya verilen evler neredeyse yok denecek kadar az. Ancak bu tür durumlar, genellikle öğrenciler için veya kısa dönemli kiralamalarla sınırlıdır. Yazılı kontrat, kiracı ve mal sahibi arasındaki ilişkiyi ispatlamanın yanı sıra, kira artışlarının takibi ve abonelik işlemleri için de hayati öneme sahip” diyor.
ELDEN ÖDEME TEHLİKESİ: CEZA KAPIDA!
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yeni düzenlemesi, kira ödemelerinin bankadan veya PTT’den yapılmasını zorunlu kılıyor. 500 TL ve üzerindeki konut kiralarının banka üzerinden ödenmesi gerektiği belirtiliyor. Kurallara uymayan kiracılar, her bir işlem için %5 ceza ödeyecek. Yani, elden yapılan 10.000 TL’lik bir kira ödemesi, kiracıya 500 TL ceza olarak yansıyacak. Ama dikkat! 2025 itibarıyla bu ceza oranı %10’a yükselecek. Elden ödenen 10.000 TL kira için artık 1.000 TL ceza ödenmesi gerekecek!
EV SAHİPLERİYLE ANLAŞMAZLIK DURUMUNDA STRATEJİ GELİŞTİR!
Ev sahipleri, yasal sınırlar üzerinde zam talep ettiğinde kiracıların dikkatli olması şart. 2024 yılı için belirlenen kira artış oranı %64. Kiracılar, bu artışları kabul etmek zorunda değiller; TÜFE’nin son 12 aylık ortalamasına göre bir artış yapılması gerekiyor. Aksi takdirde, fazla ödeme yapan kiracılar, belgelerle bu durumu kanıtlayarak geri alma yoluna gidebilir.
PİYASA DALGALANIYOR: KİRALIK DAİRE SAYISI ARTIYOR!
Kira artışları, 10.000 TL ödenen bir evin bedelini 16-17.000 TL’ye çıkarabiliyor. Ancak ilginç bir gelişme var: Piyasalarda kiralık daire sayısı artmaya başladı. Mevsimsel etkilerin azalmasıyla birlikte, kiralık dairelerin artışı fiyatları aşağı çekebilir mi? Bu durum, kiracılar için yeni bir umut ışığı olabilir.
Özetle, yeni kira düzenlemeleri, kiracı ve ev sahipleri arasındaki dinamikleri baştan sona değiştirebilir. Kiracılar, yazılı kontrat yapmayı ve ödemelerini resmi yollarla gerçekleştirmeyi unutmamalı, haklarını korumak için hazırlıklı olmalıdır. Bu süreçte, bilinçli ve dikkatli adımlar atmak, kiracıların en doğal hakkı!
